De vraag naar kunststoffen neemt alsmaar toe. De impact op het milieu is groot – innovaties in de kunststofproductie zijn dan ook meer dan welkom. Gelukkig zoeken bedrijven uit de sector en onderzoeksinstellingen elkaar op om de vele innovatieve ideeën verder uit te werken. Zo ontstaan er mooie samenwerkingsprojecten met veelbelovende uitkomsten.
Verdrievoudiging van de vraag
Het toepassingsgebied van kunststoffen lijkt eindeloos. Steeds vaker worden ze gebruikt als vervanger van andere materialen zoals hout (kozijnen, tuinmeubelen), stenen (tegels), leer (kleding), metaal (verpakkingen) en glas (flessen). Wereldwijd neemt de vraag naar kunststoffen dan ook sterk toe – er wordt zelfs gedacht aan een verdrievoudiging in de komende dertig jaar. Voor het overgrote deel wordt aan deze vraag tegemoet gekomen door nieuwe kunststoffen (‘virgin plastics’) te produceren. Er zijn ook alternatieven, zoals gerecyclede kunststoffen en bioplastics, maar die worden nog niet op grote schaal ingezet.
Het probleem is dat er bij de productie van nieuwe kunststoffen – uit aardolie – CO2 vrijkomt. Juist die uitstoot willen we nu terugdringen. En dan is er natuurlijk nog al het plasticafval dat we met elkaar produceren. Hiervan wordt op dit moment nog geen tien procent gerecycled – het overige plasticafval wordt verbrand, gestort of het komt terecht in het milieu. Veel plastic verpakkingen kúnnen niet eens (goed) gerecycled worden, zo blijkt uit een recent onderzoek van Natuur & Milieu. Dat is jammer – vooral omdat een innovatieve oplossing soms zomaar binnen handbereik ligt.
Innovatiekracht
Gunstig is dat bedrijven en onderzoeksinstellingen steeds vaker de handen ineenslaan om te komen tot innovaties in de kunststofproductie. Deze kunnen een procesmatige focus hebben, maar ook een technologische focus – of een combinatie van beide. Bedrijven en instellingen zoeken elkaar op om een innovatiegericht consortium te vormen, een ontwikkeling die sterk gestimuleerd wordt door de Nederlandse en Europese subsidieverstrekkers. De ‘kracht van sámen’ wordt hier vertaald in pure innovatiekracht. En dat strookt mooi met de overtuiging van EGEN: innovaties bereik je pas als een sectorbrede – of zelfs sectoroverstijgende – betrokkenheid gewaarborgd is.
ProLiFeX: plasticfolie uit gerecycled plasticafval
Laten we eens een project onder de loep nemen dat bij uitstek het onderscheid tussen de procesmatige en de technologische focus illustreert: ProLiFeX, gestart in 2019 en af te ronden in 2022. Een consortium van zes ketenpartners doet binnen dit demonstratieproject onderzoek naar de mogelijkheden om tot een gesloten plasticfolie-keten te komen. Vervuild plastic verpakkingsafval van huishoudens wordt na behandeling verwerkt tot granulaatkorrels, die verderop in de keten worden gebruikt als grondstof voor de folieproductie.
Technisch is dit allemaal mogelijk – maar procesmatig zijn er wel ‘hobbels’. Zo moeten in het proces allerlei momenten worden ingebouwd voor het testen en finetunen, dit om te komen tot de juiste kwaliteit van de folie. Maar er speelt méér – het gaat ook om de acceptatie van een gerecycled product als vervanger van een nieuw product. Juist die acceptatie is lastig, de consument ziet eigenlijk liever een mooie glossy verpakking van virgin plastic.
EGEN verzorgde voor het ProLiFeX-project de subsidieaanvraag en blijft betrokken bij de projectuitvoering. De resultaten worden in de loop van 2022 verwacht.
Een mooie kunststofportefeuille
ProLiFeX is niet het enige kunststofgerelateerde project dat EGEN faciliteert – de portefeuille van EGEN omvat een heel scala aan projecten rond kunststofinnovaties. Om een handvol mooie voorbeelden te noemen:
- NEWINNONET – opstellen van een strategische innovatieagenda voor de kunststofsector
- COLLECTORS – kosten/batenanalyse van plasticinzameling
- CONAI – in kaart brengen van statiegeldsystemen in Europa
- Plastic Priority – recycling van harde kunststoffen.
Ook hier zien we weer procesmatige én technologische aspecten. Aan de voorkant: hoe ontwikkelen we verpakkingen die zich beter lenen voor recycling? En aan de achterkant: hoe verloopt het inzamelen? Het scheiden? Het verwerken? Zijn er nieuwe toepassingsmogelijkheden te bedenken?
Eén ding is zeker: de beste innovaties bereik je door samenwerking. Sectorbreed of zelfs sectoroverstijgend. Als bedrijven en onderzoeksinstellingen maar de handen ineenslaan, hun kennis en ervaring bundelen, álle perspectieven meenemen – dan is succes verzekerd. Oók in de kunststofsector.
